ศูนย์วัฒนธรรมจีนยูนาน (ปาย)

            หมู่บ้านศูนย์วัฒนธรรมยูนาน บ้านสัติชล อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสน เป็นพื้นที่ที่เคยถูกมองว่าเป็นสีแดง เขตค้ายาเสพย์ติดของว้าแดงมาก่อน มีชาวเขาบ้านสันติชลเชื้อสายจีนพักพิงอยู่กว่า 1,000 ชีวิต คุณ บุญหล่อ หล่ออริยวัฒน์ ผู้นำหมู่บ้าน หน้าหมู่บ้านเป็นที่ตั้งของศูนย์วัฒนธรรมยูนาน ซึงมีบ้านดิน ที่ตั้งเรียงรายอยู่ ร้านค้าของที่ระลึกที่ทำจากบ้านดิน อาคารร้านอาหารจีนยูนาน และมีก้อนหิน สลักชื่อภาษาจีนตัวใหญ่ๆ วางเด่นเป็นสง่า ด้านหลังก้อนหินใช้เป็นเวทีกลางแจ้ง ที่จอดรถอยู่ด้านหน้าศูนย์ฯ ถ้าเดินเลยเข้าไปภายในศูนย์ฯ จะพบว่า มีบริการที่พัก ที่สร้างจากบ้านดิน ภายในจัดเป็นบ้านเป็นหลังๆ วางอยู่หลายหลัง มีศาลากลางน้ำนอนพักผ่อนเย็นสบาย

            ภายในบ้านพัก ซึ่งสอบถามราคามาแล้ว คิดราคาอยู่ที่ 1,200 บาท/คืน ต่อหลัง ซึ่งพักได้ 2 คน ภายในมีเตียงขนาดใหญ่1เตียง ห้องน้ำอย่างดี มีน้ำอุ่น เดินมาที่ด้านหน้าศูนย์ มี ชิงช้า ที่ดูคล้ายชิงช้าสวรรค์ ที่ทำจากไม้ และมีกิจกรรมสำหรับเด็กๆอีกอย่างหนึ่ง ที่เด็กคงจะชอบ คือการขี่ม้า รอบก้นหินใหญ่ คิดราคา 3รอบ 50 บาท ถ้าใครอยากขี่ม้าเข้าหมู่บ้าน สันติชล 1ชั่วโมง 300 บาท วิถีชีวิตของชาวจีนยูนานที่อพยพลงจากดอย มาตั้งรกรากอยู่แถบนี้ ได้ปรับตัวกลายเป็น หมู่บ้านท่องเที่ยว ไปเรียบร้อยแล้ว นับจากทางการได้ส่งทหารเข้ามาเคลียร์ความสงบเรียบร้อย และประจำการอยู่ตั้งแต่ปี 2546 บุญหล่อ ผู้นำชุมชนได้ทำแผนฟื้นฟูอาชีพหลัก ให้สมาชิกทั้งหมู่บ้าน หันมาทำ ท่องเที่ยวเชิงเกษตร ลงทุนเปิดร้านอาหารยูนาน รับจัดเลี้ยงโต๊ะจีน และจัดทำของที่ระลึกขายนักท่องเที่ยว จากเดิมที่ชาวบ้านต้องหวาดผวาเสี่ยง กับการเป็นแหล่งค้ายาเสพย์ติด แต่ทุกวันนี้ชีวิตทั้งหมดเปลี่ยนจนหมดแล้วบรรยากาศในหมู่บ้านจำลอง อยู่บนลานวัฒนธรรมยูนาน มีร้านอาหารยูนานเปิดให้บริการทุกวัน แต่ละเมนูล้วนถูกปากนักท่องเที่ยว มีครัวเปิด เห็นวิธีปรุง และการแต่งกายที่ยังคงเอกลักษณ์กลิ่นอายชาวเขา ผู้มีวัฒนธรรม ประเพณีอันดีงาม ต้นแบบการพัฒนาหมู่บ้านเป็นแหล่งท่องเที่ยว ที่มีวิธีการจัดการเหลือเชื่อ ทั้งเรื่องความสะอาด การต้อนรับ และการพัฒนา

 

        ในอนาคตอันใกล้ หากชาวบ้านเริ่มเชื่อมั่นในความจริงใจ ของนักท่องเที่ยวจากภายนอก ที่นอกจากจะหาความสุขสงบ บางส่วนยังนำวัฒนธรรมแปลกๆ เปลี่ยนวิถีชุมชนให้หมดไป บุญหล่อบอกว่า อยากให้ศูนย์แห่งนี้เป็นแหล่งท่องเที่ยวยั่งยืน จึงต้องพัฒนาแบบค่อยเป็นค่อยไป อีกไม่นานอาจจะได้ทำโครงการโฮมสเตย์ สนนราคาพักประมาณ 200-600 บาท/คืน